Edita Đapo, zastupnica Saveza za bolju budućnost (SBB) u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH, uputila je pismeno poslaničko pitanje Ministarstvu civilnih poslova BiH, u vezi s rješavanjem statusa djece koja su iz Sirije s majkama deportirana u BiH.
Zone konflikta
– Putem Ministarstva sigurnosti osiguran je povratak određenog broja žena s djecom iz Sirije. Žene su državljanke BiH, međutim, djeca su rođena u Siriji u šerijatskim brakovima, koje naše domaće zakonodavstvo ne prihvata kao građanski brak. Majke ne posjeduju nikakve inozemne dokumente s činjenicama rođenja i podacima o roditeljima, tako da se mjesto i vrijeme rođenja ove djece, kao i krvna veza s roditeljem, odnosno majkom koja ima državljanstvo BiH, bez materijalnih dokaza ne može utvrditi – navela je Đapo u svom obraćanju Ministarstvu civilnih poslova.
Suština njene inicijative je rješavanje administrativnih problema u BiH, odnosno u Federaciji BiH, na koje su naišla djeca povratničkih porodica iz Sirije.
Jer, u nedostatku potrebne dokumentacije, koja dokazuje činjenice rođenja i krvnog srodstva, ne može se izvršiti upis u matične knjige na teritoriju Federacije BiH, dok u Republici Srpskoj i zemljama okruženja postoje zakoni kojima se na sudovima u vanparničnom postupku mogu riješiti ovakvi slučajevi.
– S obzirom na to da djeca koja su rođena u zonama konflikta nisu odgovorna niti za odluke njihovih roditelja da se pridruže terorističkim organizacijama niti za okolnosti u kojima su se jednostavno našli, obaveza BiH jeste da vrati, rehabilitira i integrira ovu djecu u društvo, odnosno da im, između ostalog, pruži adekvatnu zdravstvenu zaštitu, socijalnu pomoć i pravo na školovanje.
Upis djece u matične knjige i omogućavanje prava na državljanstvo jeste obaveza države. Samo na taj način ova djeca mogu ostvariti osnovna prava koja proizilaze iz UN Konvencije o ljudskim pravima, UN Konvencije o pravima djeteta i Konvencije o državljanstvu, kaže u izjavi za naš portal zastupnica Đapo.
Ona u svom pismenom obraćanju od Ministarstva civilnih poslova BiH traži informacije o tome šta se poduzelo u vezi s rješavanjem ovog aktuelnog problema.
Mjesto rođenja
Također, Đapo predlaže da Ministarstvo civilnih poslova BiH održi hitan sastanak s Ministarstvom uprave i lokalne samouprave Republike Srpske, entitetskim ministarstvima unutrašnjih poslova i entitetskim ministarstvima pravde kako bi se status djece povratnika iz Sirije što prije riješio.
– Napominjem da je određeni broj ovih žena rođen u entitetu Republika Srpska, te su samim tim državljanke Bosne i Hercegovine, ali i državljanke Republike Srpske, a trenutno imaju prebivalište u Federaciji BiH. Stoga je neophodna koordinacija svih navedenih organa kako bi se ovaj aktuelni problem, odnosno status ove djece, što prije riješio – navodi zastupnica Đapo.
Ona smatra da bi Ministarstvo civilnih poslova BiH trebalo uspostaviti koordinaciju i inicirati da entitetska ministarstva pravde u zakonima o vanparničnom postupku normativno harmoniziraju i reguliraju ovu oblast u skladu s najboljim praksama Evropske unije, odnosno da se omogući djeci koji ne mogu dokazati mjesto, vrijeme i krvnu vezu s roditeljem, da to utvrde u vanparničnom postupku kako bi se što prije toj djeci omogućilo da dobiju BiH državljanstvo i ostvare svoja prava.
Zainteresirani i zastupnici u Strazburu
Zastupnica Đapo napominje da je i prilikom nedavnog boravka u Vijeću Evrope u Strazburu imala brojne kontakte s kolegama iz drugih evropskih zemalja, te da je njihov fokus zanimanja bila upravo situacija s povratnicima sa sirijskog ratišta.
– Na dnevnom redu zasjedanja Vijeća Evrope bilo je mnoštvo tema upravo o povratku i zbrinjavanju djece povratnika sa stranih ratišta u cijeloj Evropi. O ovoj temi govorila je i komesarka za ljudska prava Dunja Mijatović. Usvojena je i Rezolucija Međunarodne obaveze u pogledu repatriacije djece iz ratnih i zona konflikta, kao i preporuke ove rezolucije, od kojih se jedna upravo odnosi na osiguravanje prava na državljanstvo.
